Klocki i klocki

Bimota
7.11.2019

Właściwie dobrane klocki są jednym z sekretów bezpiecznego hamowania. Czym się charakteryzują i jakie są między nimi różnice?

Układ hamulcowy w motocyklu składa się z kilku elementów: pompy hamulcowej, zacisków, klocków oraz tarcz. Każdy z nich ma własną charakterystykę i wpływa na komfort oraz bezpieczeństwo jazdy. Szczególnie ważną rolę podczas hamowania odgrywają klocki, a dokładnie: materiał cierny odporny na generowane w tym procesie wysokie temperatury. Od wielu lat producenci skupiają się na dwóch rodzajach okładzin – organicznych i ze spieków metali. Wybór właściwego materiału nie zawsze jest łatwy, ponieważ każdy z nich ma swoje zalety i wady.

Okładziny ze spieków metalicznych do klocków sintermetalowych tworzone są ze sproszkowanych metali zmieszanych ze środkami smarnymi i materiałami ściernymi. Po sprasowaniu dla uzyskania dobrej przewodności cieplnej materiał cierny jest nakładany na metalową płytką w procesie spiekania. Proszki metaliczne decydują o sile hamowania klocka w wysokich temperaturach, środki smarne pomagają ustabilizować działanie hamujące, a środki ścierne utrzymują tarcze w czystości. Okładziny klocków organicznych wytwarzane są przez połączenie spoiw z żywicy, sproszkowanych metali, smarów i materiałów ściernych. Współczynnik tarcia jest generowany przez metale i żywicę, a smary i materiały ścierne – podobnie jak w poprzednim przypadku – służą stabilizacji hamowania i utrzymaniu tarcz w czystości.

Typowy zakres zastosowania klocków zależy od warunków ich pracy. W przypadku motorów sportowych hamowanie jest optymalizowane w wysokich temperaturach, zaś podczas codziennego użytkowania na drogach wymagane jest stabilne hamowanie w niskich i średnich temperaturach.

Ważna jest również procedura dopasowania klocka do zacisku. Polega ona na kilkukrotnym, lekkim zaciśnięciu hamulców i jednym mocniejszym hamowani, z przerwą pomiędzy kolejnymi sekwencjami. W ten sposób uzyskuje się prawidłowy cykl ogrzewania i chłodzenia niezbędny do przygotowania układu. Czas potrzebny na osadzenie klocków zależy w dużej mierze od rodzaju okładziny: materiały organiczne potrzebują więcej czasu niż spieki metaliczne.

Do motocykli sportowych Brembo oferuje dwa rodzaje klocków: z mieszanką węglowo-ceramiczną tylko na tor i sintermetalową na tor i szosę. Do motocykli szosowych produkuje się specjalne mieszanki spieków metalicznych do przednich i tylnych hamulców oraz mieszankę węglowo-ceramiczną z materiałem organicznym o wyższej zawartości węgla. Klocki te charakteryzują się wysokim współczynnikiem tarcia, który pozostaje niezmienny niezależnie od warunków pracy, jak również mają wysoką odporność na zużycie, co zapewnia dużą trwałość i wysoki przebieg.

Najważniejszą cechą tego materiału jest wysoki współczynnik tarcia i stabilna wydajność, szczególnie w wysokich temperaturach. Cechy te gwarantują pewne, równomierne hamowanie przez cały wyścig i sprawiają, że układ hamulcowy jest mniej podatny na fading.

Podsumowując, przy wyborze klocków hamulcowych decydujące znaczenie ma temperatura pracy układu. Poziomy osiągów klocków z różnymi typami okładzin opisuje się, stosując kryteria wydajności i zużycia. Na przykład organiczna mieszanka wyścigowa przeznaczona do temperatur 350–450°C ma wysoki współczynnik tarcia w wysokiej temperaturze, a mieszanka metaliczna na szosę jak spiekana w taki sposób, aby sprawdzała się w średnich i niskich temperaturach w okolicach 300°C.

Jeśli sintermetalowe klocki do jazdy szosowej byłyby stosowane na torze, czyli pracowały w wyższej temperaturze, pojawiałby się efekt fadingu, ponieważ poza określoną temperaturą klocki tracą skuteczność. I odwrotnie: jeśli klocki do użytku torowego byłyby stosowane na drodze z chłodniejszymi tarczami, działałyby mniej efektywnie i droga hamowania byłaby dłuższa.

Mieszanki pośrednie stanowią kompromis między dwoma podstawowymi typami i zapewniają dobre ogólne osiągi w większości warunków, ale mniejszą skuteczność w skrajnych temperaturach. Dlatego szukając odpowiednich klocków, należy wziąć pod uwagę warunki najlepszych osiągów, jak również względy bezpieczeństwa.

O Autorze

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę

Najbliższe wydarzenia